POZISYON MODEP SOU DESIZYON GOUVÈLMAN PREVAL-PYÈLWI A POU FIN LIKIDE TELEKO

Mouvman Demokratik Popilè (MODEP) sezi wè kouman gouvèlman PREVAL-PYELWI a sinik nan mezi y ap pran pou defann enterè boujwazi a. Nan yon moman kote etidyan ak lòt moun nan popilasyon an ap pran gaz, bal ak kout baton pou piblikasyon lwa sou salè minimòm nan, nan yon moman kote sitirasyon malad lopital jeneral yo ap agrave ak gaz lapolis ak MINISTA epi nan moman kote kesyon refòm Inivèsite Leta a kwoke nan dyakout Gouvèlman an, (paske Michel Pyè Lwi se youn nan manm Komisyon Refòm Inivèsite a), pandan mas yo ozabwa, se nan moman sa a tchoul gouvèlman an, gouvènè Bank Santral la, Chal Kastèl anonse likidasyon TELEKO, angwo tankou an detay.

MODEP ap pwofite souliye pou mas popilè yo, pwogresis yo, trvayè, anplwaye TELEKO ak lòt antreprepriz piblik yo, zafè privatizasyon antrepriz piblik yo pa gen anyen pou wè ak jesyon, ekonomi oswa lasyans, se yon keksyon enterè, se yon politik mafya kap regle ant dirijan leta yo ak zanmi yo oswa biznis yo genyen nan sektè prive lokal ak entènasyonal la. Ki pi gwo ekzanp nou ka genyen lè se chak jou antrepriz prive yo ap fè fayit. Konbyen gwo bank ak lòt antrepriz prive nan sistèm nan ki jounen jodi a fè fayit, mete sou bann ak pakèt lòt ki menase pou yo kraze ? Konbyen lajan prezidan Preval te bay pou te evite Sokabank fè fayit? Konbyen lajan gouvèlman OBAMA a deside mete deyò pou sove antrepriz prive kap dekrenmen nan sistèm kapitalis yanki a? Kidonk listwa sistèm kapitalis la montre n chak jou, zafè fayit yon antrepriz pa genyen pou wè ak si se Leta oswa prive k ap jere l, men genyen pou wè ak sistèm nan li menm, konjonkti ekonomik ak finansye k ap bwase bil sistèm nan, epi ak kalite moun kap jere l yo.

Nan ka peyi Dayiti, TELEKO pou n rete sou ka sa a, men nou te ka site Ladwann ak Ayewopò tou, ban nou yon gwo ekzanp. Nan lane 2001 epi nan lane 2005, FMI pibliye sou sit entènèt li (www.imf.org) 2 rapò ki montre (youn konplete lòt), soti 1995 rive nan lane 2004, TELEKO pa t janm fè defisi, okontrè se lajan li te konn ap bay gouvèlman yo. Ki moun nan peyi a ki pa konnen kouman TELEKO te sèvi kòm youn nan pi gwo bwat kote gouvèlman lavalas la te konn jwenn lajan? Antouka pou listwa, dapre Fonds Monétaire International (FMI), pandan 10 lane soti 1995 pou rive 2004, TELEKO te bay nan kès Leta ayisyen yon kantite lajan ki plis pase yon (1) milya goud sou profi li tap fè pandan tout 10 lane sa yo. Pwofi konpayi a te monte plis pase twa (3) milya goud, apre l fin peye Leta taks.

Sitirasyon finansye global Teleko
Soti 1995 rive 2004
An milyon goud

Eta Pwofi ak Pèt	Soti lane 1995 rive 2004	Mwayèn chak ane
Revni Total	13,270.2	1,327.02
Depans total	8,801.8	880.18
Pwofi avan taks	4,468.4	446.84
Taks ak transfè	1,372.1	137.21
Pwofi apre taks	3,096.3	309.63

Tablo ki nan dènye paj la bay detay ak sous yo enfòmasyon sa yo byen klè.

Kidonk, MODEP ap mande ki kote FMI ki pibliye rapò sa yo sou TELEKO, mete ak Sosyete Finansye Entènasyonal (S.F.I.) ansanm Bank Mondyal jwenn agiman pou mande privatize TELEKO a ? Pouki Prezidan Preval ak Michelle Pierre-Louis vle privatize yon antrepriz ki pandan 10 lane sa yo pa janm fè defisi? Li klè repons lan pa nan lasyans ekonomik, men nan entelijans tètanba, politisyen restavèk ki nan pouvwa a, ki deside sèvi koutye sektè prive k ap piye tout ti resous peyi a. Nan sans sa a, n ap denonse ak tout fòs nou, tout moun k ap di se modènize pouvwa a ap modènize TELEKO. Sa k ap fèt la, pa gen anyen pou wè ak modènizasyon, se yon demach privatizasyon ki rantre nan kad politik mare senti FMI ak Bank Mondyal yo. Kidonk, pawòl modènizasyon an, se yon pawòl blòf pou fè moun dòmi. Paske, ou kapab modènize yon antrepriz san ou pa privatize l.

MODEP rekonèt jesyon antrepriz piblik yo kit li rele TELEKO, ONA, LADWANN, AYEWOPÒ, chaje ak pwoblèm. Men sa gen pou wè fondalnatalman ak kalite Leta piyajè, kowonpi, tchoul ak jan dirijan Leta yo konprann nosyon byen piblik la. Men solisyon an pa nan privatizasyon, okontrè privatizasyon se plis lajan l ap retire nan men Leta voye nan pòch boujwa yo, pandan menm Leta sa a ap pandye kwi li bay kominote entènasyonal la. Privatizasyon antrepriz piblik yo fè popilasyon an peye 2 fwa pou menm sèvis la ; paske Leta kontinye pran taks sou li, taks ki ogmante dayè, pandan li pap bay okenn sèvis epi li oblije ap achte sèvis sa (moun ki kapab) byen chè nan men gwo bizisman yo.

Konsa, konpòtman Gouvèlman Preval-Pyèlwi ak Chal Kastèl, gouvènè Bank Santral la, montre aklè, etidyan, mas travayè yo dwe konprann batay sou salè minimòm nan ak refòm inivesite a, pa dwe rete nan lari sèlman. Veritab batay la se kanpe bon jan òganizasyon nan mitan etidyan yo, ouvriye yo, fanm, peyizan, moun nan katye popilè yo, yon fason pou yo ka rive jwenn bout leta kapitalis piyajè k ap koukouman yo chak jou pi plis nan mizè, lavichè, grangou ak chomaj, ak yon kraze monnen pou fòs kouraj yo.

Atitid gouvèlman koutye sa a pi sinik pase tout gouvèlman peyi a konnen nan dènye moman sa yo. Sa pi mal pase Divalye ak tout rejim militè boutdi apre 7 fevriye 86 yo. Paske li klè, kalite politik kap likide chak jou pi plis tout sa peyi a genyen kòm richès anba bòt MINISTA pote plis lakwa lakay mas yo. Eske gouvèlman an konsyan se kalite politik sa yo ki lakoz pami tout lòt konsekans grav yo, ayisyen ap pran tout kalite imilyasyon epi mouri nan Repiblik Doininikèn, nan lanmè pou ale OZETAZINI, Bahamas ak lòt zile yo? Se kalite politik vann peyi a anmiyètmoso ki lakoz chak jou pi plis moun nan Gonayiv, nan Fon Vèrèt, nan Okay, nan kat kwen peyi a vin pi andanje ak anviwònman an k ap depafini, epi fas ak nenpòt ti van, nenpòt ki maladi, nenpòt ti soukous latè.

MODEP ap raple gouvèlman PREVAL-PYELWI a ak tout akolit li yo fòk yo pa bliye Ayiti se yon tè glise, jou ka pase, ane ka pase, youn, 2 militan ka tonbe, men jou viktwa mas yo, yo pral vomi sou tèt tout piyajè, tchoul boujwa ak boujwa eskanmotè ki tap toupizi yo anba politik privatizasyon, plan lanmò enstitisyon entènasyonal yo, tout malsite, tout politik k ap detwi anviwònman an epi kap mete plis lanmò lakay yo.

Sitirasyon finansye TELEKO
Soti lane 1995 rive 2004
Montan lajan yo se an milyon goud

Eta Pwofi ak Pèt	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	Total
Revni total	713	1,027.50	1,387.70	1,572	1,383	1,152	1,148	1,565	2,073	1,249	13270.2
Depans total	385.1	495	551.9	930.8	1,135	1,006	1,033	1,215	1,441	609	8801.8
Pwofi avan taks	327.9	532.5	835.8	641.2	248	146	115	350	632	640	4468.4
Taks ak transfè	114.7	186.3	284.4	249.7	87	53	53	123	221	0	1372.1
Pwofi apre taks	213.2	346.2	551.4	391.5	161	93	62	227	411	640	3096.3

Sous : enfòmasyon ki nan tablo sa a soti nan rapò 2001 ak 2005 Fond Monétaire International (FMI).

1)Pou done 1995 rive 1999, rapò a rele konsa : International Monetary Fund, Staff Country Report No. 01/04, January 2001, Haiti selected Issues. Table 16. Haiti: Accounts of the Telecommunications Company, page 82

2)Pou done 1999 rive 2004, rapò a rele konsa : International Monetary Fund, Country Report No. 05/205, June 2005, Haiti selected Issues. Table 15. Haiti: Accounts of the Telecommunications Company, page 63

Kowodinasyon MODEP

Guy NUMA

Boumba NIXON

Pierre Richard FRANCIS

Théagène J. DAUPHIN